อุปนิสัยแบบนาร์ซิสซัส (Narcissistic personality disorder ) Part 1
อุปนิสัยแบบนาร์ซิสซัส (Narcissistic personality disorder) เป็นลักษณะนิสัยหรือพฤติกรรมที่เป็นพิษต่อคนรอบข้างของบุคคลรูปแบบหนึ่ง ตามหลักจิตวิทยาทีสามารถจำแนกได้หลายประเภท จากชื่อเรียกซึ่งมาจากเทพนิยายปรัมปรา “นาร์ซิสซัส“ มักทำให้เข้าใจผิดว่าหมายถึงบุคคลที่หลงไหลตนเอง แต่แท้จริงแล้วนั้นตรงกันข้าม บุคคลที่มีอุปนิสัยนาร์ซิสซัสเป็นบุคคลที่ต้องการการยอมรับจากผู้อื่นไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง พวกเขาเหล่านั้นอาจกล่าวได้ว่ารังเกียจตนเองเป็นที่สุด รู้สึกว่าตนนั้นเต็มไปด้วยจุดด่างพร้อยจึงมักแสดงออกโดยการทำตนให้เหนือว่าผู้อื่น เพอร์เฟ็ค (Perfect) หรือบางประเภทที่ทำตัวเป็นเหยื่อ รวมไปถึงการข่มขู่คุกคาม เพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ตนต้องการจากผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นคำชม เกียรติยศ เงินทอง ชือเสียง ความเห็นอกเห็นใจ การควบคุมและครอบงำอีกฝ่าย โดยไม่สนวิธีการ.
บุคคลประเภทนี้สามารถพบเห็นได้ทั่วไป ส่วนใหญ่มักเป็นคนที่มีตำแหน่งสูง นักธุรกิจที่ประสบความสำเร็จ หรือบุคคลมีชื่อเสียง ซึ่งเป็นบุคคลประเภทที่สภาพสังคมในปัจจุบันให้ความสำคัญและประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน และอาจรวมไปถึงบุคคลใกล้ตัวของคุณเอง.
ทำไมบุคคลประเภทนี้จึงมักประสบความสำเร็จ?
อย่างที่ได้กล่าวไปข้างต้น บุคคลที่มีอุปนิสัยแบบนาร์ซิสซัสนั้นต้องการการยอมรับจากผู้อื่น พวกเขาจึงมุ่งเน้นไปที่หน้าการงานหรือชื่อเสียง โดยเพิกเฉยต่อผู้อื่นหรือสิ่งรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนร่วมงานหรือบุคคลใกล้ตัว พวกเขาพร้อมที่จะทำทุกอย่างโดยไม่สนใจความถูกต้อง.
แล้วทำไมถึงเรียกว่าเป็นบุคคลเป็นพิษ (Toxic)
สำหรับบุคคลเล่านี้ ผู้อื่นเป็นเพียงเครื่องมือที่ตอบสนองต่อความต้องการของตนเท่านั้น ไม่มีความรัก ความเห็นอกเห็นใจใด ๆ พฤติกรรมและการแสดงออกต่าง ๆ ของพวกเขาขึ้นอยู่กับความสำคัญและประโยชน์ของอีกฝ่าย และเมื่อหมดประโยชน์ก็จะเมินเฉยหรือผละออกจากความสัมพันธ์ไปอย่างไร้เยื่อใย.
ข้อสังเกตุพฤติกรรมของผู้ที่มีอุปนิสัยแบบนาร์ซิสซัส
- ต้องการการยอมรับจากผู้อื่น: ไม่เชิงว่าพยายามเอาอกเอาใจ แต่จะใช้ทรัพยากรณ์ต่าง ๆ ที่ตนมี ทั้งวาทศิลป์ เงิน ชื่อเสียง ภาพลักษณ์เพื่อดึงดูดความสนใจของอีกฝ่าย.
- มักพูดถึงแต่เรื่องของตัวเอง: ไม่สนใจเรื่องเกี่ยวกับอีกฝ่ายเว้นเสีย แต่จะพยายามใช้ประโยชน์จากข้อมูลเหล่านั้น.
- ขาดความเห็นอกเห็นใจ: ยกตัวอย่างเช่น คุณขอลางานเนื่องจากบุคคลในครอบครัวล้มป่วยจึงต้องเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล แต่เจ้านายของคุณไม่อนุญาตให้ลางานโดยอ้างเหตุผลต่าง ๆ นานา หรือเมินเฉยบอกว่าไม่ใช่เรื่องที่ถึงขนาดจำเป็นจะต้องลา เป็นต้น.
- โทษผู้อื่น: เนื่องจากบุคคลที่มีอุปนิสัยเช่นนี้ไม่อาจยอมรับข้อผิดพลาดของตนเองได้ หากมีเหตุการณ์ใด ๆ ในแง่ลบเกิดขึ้น พวกเขามักโยนความผิดให้ผู้อื่น แม้จะเป็นเรื่องที่เห็น ๆ กันอยู่ ในทางตรงกันข้ามหากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นเป็นผลดีต่อคนรอบข้างพวก เขาก็พร้อมที่จะแอบอ้างว่าเป็นความดีความชอบของตนทันที.
- โกหกและไม่รักษาคำพูด: คำพูดสำหรับบุคคลที่มีอุปนิสัยเช่นนี้นั้นเป็นเพียงเครื่องมือเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ตนต้องการเท่านั้น จึงไม่สามารถยึดถือเอามาเป็นความจริงที่ใช้อ้างอิงใด ๆ ได้.
คนที่อ่านบทความนี้แล้วคิดว่าไร้สาระและปัดตก เหมือนจะเป็นมุกตลกแต่ก็เปล่า เพราะบุคลที่มีอุปนิสัยดังกล่าวไม่อาจยอมรับจุดด้อยของตนเองได้ บทความนี้ซึ่งกล่าวถึงประเด็นเหล่านั้นจึงขัดกับความเชื่อของพวกเขาและเป็นอันตรายต่ออีโก้จึงถูกปัดทอ้งไปโดยปริยาย.
หมายเหตุ บุคคลที่จะควรเรียกได้ว่าเป็นผู้มีอุปนิสัยนาร์ซิสซัสนั้นต้องผ่านการตรวจและยืนยันจากจิตแพทย์เท่านั้น (ซึ่งเป็นอันตราส่วนที่น้อยมาก) และควรเรียกว่าเป็นเป็นผู้มีพฤติกรรมแบบนาร์ซิสซัสแทน.
นอกจากนี้ ไม่ใช่ทุกคนที่มีพฤติกรรมดังกล่าวจะมีอุปนิสัยแบบนาร์ซิสซัส บางครั้งก็เป็นอุปนิสัยที่ส่งผ่านมาจากบุคคลใกล้ตัว เนื่องจกพฤติกรรมของมนุษย์สามารถส่งต่อกันได้ โดยเฉพาะบุคคลที่มีพ่อ แม่ หรือผู้ปกครองที่มีอุปนิสัยดังกล่าว บทความนี้เป็นเพียงข้อมูลเบื้องต้น หากมีข้อสงสัยหรือต้องการคำปรึกษาควรปรึกษาจิตแพทย์.
สุดท้ายแล้วถ้าอ่านมาถึงตรงนี้แล้วคุณคงไม่ได้มีอุปนิสัยแบบนาร์ซิซัสหรอก สบายใจได้ในระดับหนึ่ง…
